Ngắm bộ xương cá voi lớn nhất Việt Nam tại Bình Thuận

Du lịch Bình Thuận từ lâu đã trở thành thế mạnh của tỉnh Bình Thuận để phát triển kinh tế và cũng là thương hiệu được khẳng định. Hôm nay datcuchi.vn cùng khám phá một số nét văn hóa đặc trưng cũng như điểm đếm của du lịch Bình Thuận.

Dinh Vạn Thủy Tú là điểm du lịch nổi tiếng ở thành phố Phan Thiết, trưng bày bộ xương cá voi lớn nhất Việt Nam và vượt kỷ lục ra khu vực Đông Nam Á.

Vạn Thủy Tú là nơi lưu giữ bộ xương cá ông lớn nhất Việt Nam

Được xây dựng vào năm 1762, xưa kia dinh Vạn Thủy Tú nằm sát biển, mặt quay về biển Đông và là nơi cá ông dài 22m trôi dạt vào. Theo tín ngưỡng của người dân vùng biển nơi đây thờ thần Nam Hải nhằm thể hiện sự biết ơn loài cá ông thường che chở ngư dân trong những tháng ngày lênh đênh mưu sinh ngoài biển lớn. Ngày nay, dinh tọa lạc trên đường Ngư Ông, phường Đức Thắng, thành phố Phan Thiết.

Dinh nổi tiếng khắp trong và ngoài nước bởi những nét độc đáo hiếm có, lưu giữ nhiều hiện vật có giá trị lịch sử, văn hóa liên quan đến việc hình thành và phát triển nghề biển Bình Thuận nói riêng và vùng Nam Trung Bộ nói chung. Nơi thờ này có 24 sắc phong quý của các vị vua triều Nguyễn, bởi các tướng nhà Nguyễn đã nhiều lần được cá voi cứu nạn trên biển. Ngoài ra, dinh còn có các di sản văn hoá Hán – Nôm, các hoành phi và câu đối trên chiếc chuông đồng hơn 140 năm.

Đến tham quan dinh, qua khỏi cổng tam quan về phía bên trái là Ngọc Lân Thánh Địa – khu đất rộng để mai táng cá ông, phía bên phải là nhà trưng bày cốt ông Nam Hải – nơi lưu giữ bộ xương cá ông (cá voi lưng xám) khổng lồ với chiều dài 22m, nặng 65 tấn, được phục dựng gần như nguyên vẹn.

Dinh Vạn Thủy Tú trưng bày bộ xương cá voi lưng xám với chiều dài 22m, nặng 65 tấn

Thu hút du khách thập phương từ văn hóa tín ngưỡng vùng biển

“Thấy ông vào làng, như thấy vàng trong tủ” câu ví đó từ dân gian nói lên một điều ngư dân vùng biển tin rằng người nào gặp được “ông lụy” sẽ được nhiều ơn lộc trời ban, những chuyến ra khơi luôn đầy khoang cá. Cả làng được ấm no, tai qua nạn khỏi… Ở Bình Thuận bờ biển trải dài hơn 192 cây số, nhưng không phải nơi đâu cũng thấy “ông lụy” mà chỉ một số địa phương người dân thường gặp “ông lụy” và họ đã chôn và lập miếu (lăng) thờ cá ông một cách tôn nghiêm. Trong số hàng chục lăng, miếu thờ cá ông của ngư dân Bình Thuận phải kể đến lăng cá ông ở Vạn Thủy Tú (Phan Thiết); lăng thờ ông Nam Hải ở Phú Quý; hay miếu thờ ông Nam Hải ở Tuy Phong, thờ cá ông ở Mũi Né, lăng thờ ở La Gi… nơi có nhiều “ông lụy” dạt vào bờ biển được ngư dân chôn cất và thờ xương cốt hàng trăm năm nay.

Thờ cá ông (còn gọi cá voi xám, cá nhà táng) là một tín ngưỡng dân gian của ngư dân miền biển vùng duyên hải miền Trung và miền Nam. Ngư dân vạn chài còn gọi cá ông là Thần Nam Hải, tại các vạn chài ai phát hiện cá ông mắc cạn (ông lụy) thì bổn phận phải chôn cất, để tang ông như để tang cha mẹ mình. Xác cá ông được liệm bằng vải đỏ và chôn ở đụn cát gần biển. Khoảng bốn năm sau khi chôn dân làng cải táng, thường làm vào mùa xuân sang hè rồi đem cốt cho nhập lăng. Giới khoa học giải thích rằng khi giông tố nổi lên cá ông bị sóng biển đẩy vào bờ dễ mắc cạn, cá theo thuyền tìm vật cọ xát, che chắn tránh sóng biển. Hiện tượng song hành này ngư dân cho là cá ông giúp khi thuyền gặp nạn trên biển. Vì vậy, việc thờ cá ông là một tín ngưỡng phổ biến của các vạn chài và có từ lâu đời của ngư dân vùng biển.

Ở các vùng biển Bình Thuận hàng năm người dân làng chài chọn ngày “ông lụy” làm lễ cúng giỗ theo nghi thức Nghinh ông và thường được lồng ghép với lễ hội Cầu ngư. Đây là dịp để bày tỏ lòng biết ơn của ngư dân đối với một sinh vật “thiêng” ở biển mà trong tâm thức của họ chứa đựng một niền tin tuyệt đối về sự cứu giúp của cá ông khi gặp nạn trên biển. Lễ hội Nghinh Ông tại Bình Thuận thể hiện bản sắc văn hóa dân gian riêng biệt của ngư dân vùng biển, được diễn ra trang trọng, diễu hành quanh thành phố Phan Thiết với nhiều tiết mục đặc sắc.

Lễ Nghinh ông ở Phan Thiết được tổ chức long trọng với dân địa phương

Ngày nay, các lăng, miếu thờ thần Nam Hải ở Bình Thuận được bài trí nhiều bộ xương cá ông cỡ lớn còn nguyên vẹn, phòng trưng bày rộng rãi, khang trang để du khách thập phương đến tham quan, tìm hiểu. Hàng năm các vạn chài cũng tổ chức lễ hội trong ngày giỗ thần Nam Hải, cũng là dịp cuốn hút du khách vùng Tây nguyên, những địa phương không có biển… hòa nhịp với đời sống tín ngưỡng, hoạt động văn hóa dân gian của làng chài Bình Thuận.

Hiện nay, cùng với du lịch thì bất động sản là ngành thu hút lượng lớn dòng vốn lớn đổ vào tỉnh Bình Thuận. Lợi thế bờ biển dài cùng khi hậu ít chịu ảnh hưởng của bão, các dự án bất động sản nghĩ dưỡng ven biển liên tục hình thành với quy mô ngày càng lớn. Nổi bật trong thời gian gần đây là khu vực phía Nam của Thành phố Phan Thiết với các dự án Novaworld và dự án Thanh Long Bay. Trong đó, dự án Thanh Long Bay là khu đô thị và tổ hợp thể thao biển có quy mô 120 hecta tại bãi biển Tân Thành, huyện Hàm Thuận Nam. Chắc chắn, du lịch và bất động sản Bình Thuận sẽ còn tăng trưởng cực mạnh trong thời gian tới khi hình thành cao tốc Dầu Giây – Phan Thiết.

datcuchi.vn